ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΜΕ ΤΡΕΝΟ: Η ΚΟΙΛΑΔΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΥ                

Του  Βασίλη Κοροβέση

 

         Συνήθως αναφέρεται και με την ονομασία Τέμπη του Νέστου ή και Μακεδονικά Τέμπη. Πρόκειται για το

κομμάτι της σιδηροδρομικής γραμμής στον άξονα Θεσσαλονίκης-Ορμένιου που βρίσκεται στην κοιλάδα

που διασχίζει ο ποταμός Νέστος στην πορεία του προς την έξοδο στο Αιγαίο Πέλαγος. Είναι  μία εξαιρετι-

κής ομορφιάς περιοχή που αποτελείται από βουνά  που ανάμεσα τους υπάρχει μία στενή κοιλάδα. Απο

τη μια μεριά είναι οι πλαγιές της Ανατολικής Ροδόπης και από την άλλη οι απότομες πλαγιές του όρους

Τυμπάνο. Το άνοιγμα αυτό που αποτελεί και την κοίτη του ποταμού Νέστου αποτελεί την μόνη  φυσική

διέξοδο ,μεταξύ της ορεινής ενδοχώρας του κάμπου της Χρυσούπολης και της Ξάνθης. Με αυτή την φιλο-

σοφία οι γάλλοι μηχανικοί της JONCTION SALONIQUE-CONSTANTINOPLE  χάραξαν τη γραμμή στις

παρυφές της κοίτης του Νέστου. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1896.   Μια προσεκτική  ματιά μαρτυράει

 πόσο δύσκολο εγχείρημα ήταν η χάραξη αλλά και η κατασκευή έτσι ώστε να ακολουθεί τους πολυάριθμους μαιάνδρους του Νέστου με δεδομένα τα  τεχνικά μέσα της εποχής.Η συνεχής καμπύλη πορεία του ποταμού υποχρέωσε τους μελετητές να χαράξουν μία σειρά από κλειστές καμπύλες, σήραγγες (20 τον αριθμό), γέφυρες, λιθόκτιστα πρανή  και αμυντικές  στοές. Το σημαντικότερο στοιχείο που πρέπει να τονισθεί ήταν ο σεβασμός προς το ανάγλυφο της περιοχής και το είδος των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν  με αποτέλεσμα σήμερα  ύστερα από έναν και πλέον αιώνα τα τεχνικά έργα αφενός μεν βρίσκονται σε πλήρη αρμονία με το περιβάλλον αφετέρου δε  δεν έχουν υποστεί την παραμικρή φθορά. Παραφωνία αποτελεί η  προ μερικά χρόνια απόφαση της τοπικής υπηρεσίας γραμμής  να ενισχύσει ορισμένα τοιχία αντιστήριξης  από ενδεχόμενες κατολισθήσεις  λόγω των πυρκαγιών, οδήγησε στην κατασκευή εκτρωμάτων από μπετόν τα  οποία δεν ταιριάζουν καθόλου με τα υφιστάμενα έργα.Ευτυχώς οι επεμβάσεις αυτές αφορούν μόνο συγκεκριμένα τμήματα

και δεν επηρεάζουν την αισθητική του συνόλου της διαδρομής.

             Η περιοχή αυτή έχει θεσμοθετηθεί ως «αισθητικό δάσος» (23.800 στρ.), ως τμήμα του δικτύου «φύση 2000» και ως ΖΕΠ δηλαδή   Ζωνη Ειδικής Προστασίας για τα πουλιά.

              Δεν υπάρχει οδικό δίκτυο παρά μόνο στα υψηλά τμήματα της Δυτικής Ροδόπης και μετά την Γαλάνη προς τους Τοξότες.Η μόνη δίοδος στην περιοχή της κοιλάδας μετά τον σιδηρόδρομο είναι τα λεγόμενα σιδηροδρομικά μονοπάτια τα οποία κατασκευάστηκαν κατά την διάρκεια της κατασκευής του σιδηροδρόμου για μεταφορά υλικών σε ορισμένα σημεία.

               Η  κυρίως διαδρομή  ξεκινάει από τον Σ.Σ. Σταυρούπολης (χθ 256+437) και καταλήγει στον Σ.Σ. Τοξοτών (χθ 277+371) έχει δηλαδή συνολικό μήκος 21 χιλ.

Ενδιάμεσα υπάρχουν  δύο εγκαταλελειμμένοι  σήμερα σιδ.σταθμοί των Λιβερών και του Κρωμνικού.Στον Σ.Σ.Λιβερών το κτίριο του σιδ.σταθμού η Περιηγητική λέσχηΝέστου  λειτουργεί σαν ξενώνα το ένα από τα δύο διαμερίσματα.Το άλλο μισθώνεται από το γραφείο τουρισμού FORESTLAND.Ηεπίσκεψη στην περιοχή μπορεί να συνδυαστεί και με πεζοπορία (για όσους το επιθυμούν)  κατά μήκος της κοιλάδος.Ηαπόσταση από τα Λιβερά έως τους Τοξότες είναι 9,5 χιλ ενώ από το Κρωμνικό έως τους Τοξότες 5,5 χιλ. Η πεζοπορική διαδρομή άλλοτε κινείται δίπλα στην κοίτη του ποταμού και άλλοτε ακολουθεί το σιδηροδρομικό μονοπάτι. Η πορεία μέσα από την κοίτη του ποταμού πρέπει να αποφεύγεται γιατί η στάθμη του νερού μπορεί να ανέβει ξαφνικά εάν γίνει εκροή νερού από τα φράγματα της ΔΕΗ.

 

Για τους ενδιαφερόμενους η μετάβαση στα Τέμπη του Νέστου μπορεί να γίνει με το τραίνο.

Τηλέφωνα ΟΣΕ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ 2310-517517,Σ.Σ ΔΡΑΜΑΣ 25210-32444,Σ.Σ.ΤΟΞΟΤΩΝ 25410-93290,Σ.Σ.ΞΑΝΘΗΣ 25410-22581.

Άλλα χρήσιμα τηλέφωνα είναι της Περιηγητικής λέσχης Νέστου 25410-93055,Γραφείο τουρισμού FORESTLAND 25410-93530.

 

                      Για τους λάτρεις της σιδηροδρομικής φωτογραφίας η περιοχή είναι πραγματικός παράδεισος. Με λίγη πεζοπορία μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να προσεγγίσουν την σιδηροδρομική γραμμή είτε από την Γαλάνη κοντά στους Τοξότες είτε από το Κρωμνικό λίγο μακρύτερα.Μπορεί κάποιος να  ανέβει ψηλά  ή να βρεθεί στο επίπεδο της σιδηροδρομικής γραμμής ανάλογα με την επιθυμία του. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ακόμη δυνατότητα. Για όσους το επιθυμούν έχει γίνει πολύ δημοφιλής η κατάβαση του ποταμού με καγιάκ η φουσκωτό (οργανώνονται τακτικά τέτοιες εκδρομές) που δίνουν την δυνατότητα στον φωτογράφο τραίνων να έχει μία ακόμη ιδιαίτερη γωνία λήψης  της σιδηροδρομικής γραμμής.